This post has already been read 38 times!
Το Internet δεσπόζει στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων και έτσι οι σχέσεις δημιουργούνται πλέον από… πίξελ, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας σύγχρονης ασθένειας που λέγεται «κοινωνική φοβία».
Unsplash | @robin_rednine
Υπάρχουν άνθρωποι που αισθάνονται πιο άνετα να εργάζονται ή να σπουδάζουν από το σπίτι τους χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψουν τη ζώνη άνεσής τους, καθότι είναι πιθανό ότι εξαιτίας των περιορισμών που είχαν επιβληθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, να έχουν συνηθίσει να δημιουργούν τις προσωπικές τους σχέσεις μέσω οθονών και δη μέσω του Internet, αναπτύσσοντας όμως τη λεγόμενη «κοινωνική φοβία».
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «Conversation», ορισμένα από αυτά τα άτομα μπορεί να δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν κατ’ ιδίαν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μάλιστα, τους έχουν διευκολύνει να δημιουργούν κοινωνικές σχέσεις χωρίς να καταβάλλουν προσπάθεια. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους, ως εκ τούτου, η επιστροφή στην κανονικότητα ήταν μια περίοδος μεγάλης ανησυχίας και δυσφορίας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πιθανοί λόγοι που μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Αυξημένο κοινωνικό άγχος
Τα άτομα με κοινωνικό άγχος έχουν έντονο φόβο για την έκθεση σε μεγάλο εύρος εκδηλώσεων, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του Εθνικού Ινστιτούτου Πνευματικής Υγείας των ΗΠΑ (NIMH). Ο λόγος είναι ότι φοβούνται πως θα κριθούν ή θα αξιολογηθούν αρνητικά. Αν, δηλαδή, εκτεθούν πρόσωπο με πρόσωπο σε κοινωνικές καταστάσεις, νομίζουν ότι βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής ενώ στην πραγματικότητα θέλουν να παραμείνουν απαρατήρητοι. Φοβούνται, επίσης, ότι δεν ξέρουν πώς να συμπεριφερθούν, ότι οι άνθρωποι θα τους προσέξουν ή ότι θα παρατηρήσουν την εμφάνισή τους.
Ακόμα, αυτοί οι άνθρωποι για να διαχειριστούν τους φόβους τους επικοινωνούν ελάχιστα, με μικρή οπτική επαφή και αποφεύγουν να μιλούν για τον εαυτό τους και όταν αλληλεπιδρούν πρόσωπο με πρόσωπο, εμφανίζουν πολλά συμπτώματα, όπως εφίδρωση, έξαψη και τρέμουλο. Εν συνεχεία, όλα αυτά τους προκαλούν μεγάλη συναισθηματική δυσφορία και δυσαρέσκεια, επομένως αποφεύγουν να παρευρίσκονται σε κοινωνικές συναθροίσεις. Η απουσία επαφών σημαίνει ότι έχουν λιγότερους φίλους και είναι λιγότερο πιθανό να έχουν σύντροφο ή και σεξουαλικές σχέσεις.
Βέβαια, τα άτομα με κοινωνική φοβία δεν σταματούν τις κατ’ ιδίαν επαφές τους μολονότι δυσκολεύονται να τις διαχειριστούν. Κατά συνέπεια, όμως, οι εν λόγω άνθρωποι προτιμούν το Internet για την επικοινωνία τους, θεωρώντας το ως ένα πιο φιλικό και ασφαλές μέσο.
Επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο ή μέσω Internet;
Η επικοινωνία μέσω του Internet επιτρέπει στα άτομα με κοινωνική φοβία να έχουν και να διατηρούν ανώνυμες σχέσεις με άνετο τρόπο. Αυτό τους δίνει μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας και τους αποτρέπει από το να ανησυχούν για την εμφάνισή τους. Επιπλέον, μπορεί να κρύψουν τον φόβο τους ότι θα δείξουν φυσιολογικά συμπτώματα άγχους, όπως είναι για παράδειγμα το τρέμουλο, σύμφωνα με σχετική έκθεση που έχει εκπονηθεί στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης.
Ακόμα, η ηλικία είναι μια άλλη σημαντική πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την κατανόηση του αντίκτυπου της ψηφιακής επικοινωνίας. Η χρήση αυτού του τρόπου επικοινωνίας ποικίλλει μεταξύ των διαφόρων γενεών, καθώς έχουν διαφορετικά επίπεδα τεχνικής κατάρτισης και αποδοχής της λεγόμενης «ψηφιακής ζωής». Με άλλα λόγια, η γενιά των «baby boomers» που σε αυτήν ανήκουν όσοι έχουν γεννηθεί από το 1946 έως το 1964, αντιμετωπίζει μεγαλύτερες δυσκολίες στην προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και, ως εκ τούτου, προτιμά την κατ’ ιδίαν επικοινωνία. Ο φόβος απομονώνει κοινωνικά και δημιουργεί αισθήματα μοναξιάς και συναισθηματικής δυσφορίας στα άτομα με κοινωνική φοβία, αν και όταν αλληλεπιδρούν μέσω του Internet, το κάνουν με πιο ασφαλή και αυθόρμητο τρόπο.
Προτιμούν το Internet οι νεότεροι άνθρωποι
Οι «Millennials» ή η «γενιά Y» δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί από το 1981 έως το 1996 και η «γενιά Z» δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί από το 1997 μέχρι το 2012, έχουν μεγαλώσει επικοινωνώντας εν πολλοίς με τους άλλους μέσω του Internet.
Σε αυτές τις ομάδες ατόμων, η απουσία κοινωνικών επαφών πρόσωπο με πρόσωπο μπορεί να αποτελεί συνήθη συμπεριφορά, γι’ αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί αν είναι προϊόν κοινωνικού άγχους ή ακόμα και άλλων παθολογιών. Πολλοί από αυτούς, λοιπόν, αποδέχονται ότι οι σχέσεις τους πραγματώνονται μόνο μέσω των κοινωνικών δικτύων. Αυτό, βέβαια, τους κάνει να χάνουν ευκαιρίες να εμπλακούν σε πολλές δραστηριότητες που γίνονται μόνο αυτοπροσώπως.
Εκτός από την άνεση και την ηλικία, πρέπει να ληφθεί υπόψη και ο χρόνος έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς τα άτομα με κοινωνική φοβία περνούν περίπου τον ίδιο χρόνο στο Internet με τα άτομα χωρίς κοινωνική φοβία, σύμφωνα με σχετική έκθεση που εκπονήθηκε στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Αντιόχειας στην Κολομβία. Θεωρούν, έτσι, ότι μπορούν να ρυθμίσουν καλύτερα τη συχνότητα και τη διάρκεια των κοινωνικών τους επαφών όταν επικοινωνούν μέσω του Internet εφόσον αλληλεπιδρούν όταν θέλουν, με όποιον θέλουν και για όσο χρόνο θέλουν. Αυτό τους επιτρέπει να οικοδομούν τις κοινωνικές τους σχέσεις σταδιακά και υπό πιο ελεγχόμενες συνθήκες.
Με άλλα λόγια, μελετώντας τους λόγους για τους οποίους οι νέοι χρησιμοποιούν το Internet στις κοινωνικές τους επαφές, προκύπτουν ορισμένα ενδιαφέροντα συμπεράσματα μιας και, σύμφωνα με σχετική έρευνα του Néstor Fernández Sánchez στο «Mental Health», οι συμμετέχοντες υποστήριξαν ότι αισθάνονται πιο άνετα, λιγότερο συνεσταλμένοι, μπορούν να εκφράζονται πιο ελεύθερα και ανησυχούν λιγότερο για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτούς.
Η χρησιμότητα της ψηφιακής επικοινωνίας
Πάντως, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ποιότητας Φροντίδας του Ηνωμένου Βασιλείου (NICE), ο καταλληλότερος τρόπος για να βοηθηθούν τα άτομα με κοινωνική φοβία είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία δηλαδή, με τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχολόγου, οι ασθενείς ενθαρρύνονται να εκτίθενται σταδιακά στις καταστάσεις που φοβούνται.
Το Internet μπορεί να βοηθήσει όσους πάσχουν από κοινωνικό άγχος αλλά -όπως και στις σχέσεις πρόσωπο με πρόσωπο- ο μόνος τρόπος για να δημιουργήσετε και να διευρύνετε τον κοινωνικό σας κύκλο είναι να αλληλεπιδράσετε κατ’ ιδίαν και να μοιραστείτε εμπειρίες με άλλους ανθρώπους.
Πηγή φωτογραφίας: Unsplash
