This post has already been read 181 times!
EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Πίσω από τη «βιτρίνα» της εξόδου της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, όπως ανακοίνωσε επισήμως το Eurogroup το απόγευμα της Πέμπτης (16/6), κρύβεται ο «βραχνάς» του υπέρογκου δημόσιου χρέους. Εν μέσω «εκρηκτικής» ανόδου των επιτοκίων στα 10ετή ομόλογα της Ελλάδας και με δημοσιονομικά ελλείμματα που εκτοξεύθηκαν εν μέσω πανδημίας, μόνο για πανηγυρισμούς δεν προσφέρεται η επόμενη ημέρα.
Σύμφωνα με την ανάγνωση του πρωθυπουργού, «η Ελλάδα και οι Έλληνες υποδέχονται μία σημαντική εθνική επιτυχία: με τη σφραγίδα του Eurogroup, η οικονομία μας απελευθερώνεται, πλέον, από το καθεστώς Ενισχυμένης Εποπτείας». Και προσέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Κλείνει ένας επώδυνος κύκλος που άνοιξε πριν από 12 χρόνια. Και, ταυτόχρονα, ανοίγει μία νέα εποχή αυτόνομων επιλογών για την ανάπτυξη της χώρας και την ευημερία των πολιτών της».
Επισήμως, η έξοδος της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας θα γίνει στις 20 Αυγούστου. Προδιαγράφεται, όμως, έτσι το μέλλον, όπως το περιέγραψε ο πρωθυπουργός; Τα δεδομένα δεν προδιαθέτουν αισιοδοξία.
Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο χρέος, προβληματικά δημοσιονομικά ελλείμματα και τα επιτόκια δανεισμού στα ομόλογα έχουν ανέβει κατακόρυφα, γυρίζοντας πίσω στα επίπεδα του 2017. Με την κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία να κυριαρχείται από αβεβαιότητα και τον πληθωρισμό να γράφει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, τα επιτόκια δανεισμού εκτοξεύονται θέτοντας -ουσιαστικά- εκτός αγορών το ελληνικό δημόσιο.
Ποια είναι τα δεδομένα
- Το δημόσιο χρέος της Ελλάδος μαζί με τα repos ανέρχεται σε 394,5 δισ. και είναι το υψηλότερο δημόσιο χρέος που έχει ποτέ καταγραφεί..
- Τα δημοσιονομικά ελλείμματα εκτοξεύθηκαν στην πανδημία.
- Τα επιτόκια στα 10ετή ομόλογα έφθασαν στο 4,299% (άγγιξαν και το 4,72%), δηλαδή κοντά στο απαγορευτικό για δανεισμό 5%.
Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου, που είχε φτάσει μέχρι το 4,7%, υποχώρησε στο 4,2%, τη στιγμή που στις αρχές του χρόνου ήταν μόλις 1,3%. To ιταλικό 10ετές ομόλογο που είχε φτάσει χθες στο 4,3%, υποχώρησε στο 3,8%, ενώ στις αρχές του χρόνου ήταν 1,16%.
Η αύξηση της απόδοσης αντανακλά το αυξημένο ρίσκο που χρεώνουν οι επενδυτές στην Ελλάδα και την Ιταλία και δείχνει περίπου το επιτόκιο με το οποίο θα έπρεπε να εκδοθούν νέα ομόλογα από τις χώρες αυτές για να δανειστούν χρήμα από την αγορά. Το αυξημένο ρίσκο αντικατοπτρίζεται καλύτερα στη διαφορά της απόδοσης ανάμεσα στο ελληνικό 10ετές ομόλογο και το αντίστοιχο γερμανικό, το λεγόμενο spread, που από 1,42% που ήταν στην αρχή του χρόνου έχει πλέον ανέβει στο 2,25%.
Έτσι, η έξοδος της Ελλάδος από την ενισχυμένη εποπτεία εξελίσσεται σε ένα επικοινωνιακό show χωρίς αντίκρισμα, καθώς τα δεδομένα μόνο αισιοδοξία δεν εμπνέουν.
Αδύναμος κρίκος η Ελλάδα
Η οικονομία της Ευρωζώνης εισέρχεται σε επικίνδυνη ζώνη, με Ελλάδα και Ιταλία να αποτελούν τους αδύναμους κρίκους. Η άνοδος των επιτοκίων παγκοσμίως επιταχύνεται και δημιουργεί πιέσεις στις πλέον ευάλωτες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Η ΕΚΤ αναγκάστηκε την Τετάρτη (15/6) να συνεδριάσει κατεπειγόντως για να ανακοινώσει ότι είναι αποφασισμένη να στηρίξει υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, για τις οποίες το κόστος δανεισμού ανέβηκε απότομα τις τελευταίες ημέρες. Και το κόστος ανέβηκε σε τέτοια επίπεδα τα οποία είναι απαγορευτικά για νέο δανεισμό.
Η ΕΚΤ θορυβήθηκε από τις εξελίξεις στις αγορές ομολόγων και έκανε λόγο για έκτακτα μέτρα με στόχο την αποτροπή του κινδύνου «κατακερματισμού» της αγοράς ομολόγων. Δηλαδή, της ορατής προοπτικής πλέον η Ελλάδα και η Ιταλία να τεθούν εκτός αγορών, πυροδοτώντας μια νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.
Η Ευρωζώνη δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις κινήσεις των ΗΠΑ, όπου η κεντρική τράπεζα (FED) ανεβάζει τα επιτόκια για να σταματήσει τον πληθωρισμό. Στην Ευρώπη, η προοπτική αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ αποσταθεροποιεί τις πιο αδύναμες χώρες. Και παράλληλα, η άνοδος των τιμών στην ενέργεια ανεβάζει τον πληθωρισμό στην Ευρώπη.
ESM: Ευάλωτη η Ελλάδα
«Η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη λόγω μακροοικονομικών ανισορροπιών, ιδιαίτερα του πολύ υψηλού δημόσιου χρέους της καθώς και του διαρκούς επενδυτικού κενού, της χαμηλής παραγωγικότητας και των υψηλών NPLs (μη εξυπηρετούμενων δανείων)», όπως ανέφερε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) στην έκθεσή του για το 2021, η οποία εγκρίθηκε κατά τη σημερινή ετήσια σύνοδο του Συμβουλίου των Διοικητών του.
Ο ESM σημείωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ρίχνει σκιές στις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας, το μέγεθος και ο αντίκτυπος των οποίων μένει να φανεί, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να επηρεαστεί «δεδομένης της εξάρτησής της από τον τουρισμό και τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Για τις τράπεζες ανέφερε ότι μείωσαν πάνω από 50% το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους στο 12,8% στο τέλος του 2021. Ωστόσο, σημειώνει, ότι το υψηλό ιδιωτικό χρέος παραμένει και τονίζει την ανάγκη για ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εφαρμογής
Η έκθεση ανέφερε ότι βραχυπρόθεσμα η Ελλάδα έχει μία άνετη θέση ρευστότητας, σταθερή πρόσβαση στις αγορές, χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες που αντανακλούν τη χαμηλή μέση περίοδο ωρίμανσης του χρέους της και σημαντική χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (NGEU).
Οι νέες απειλές από Ρωσία
Την ίδια ώρα, η Ρωσία βήμα-βήμα μειώνει τις ροές φυσικού αερίου προς διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και απειλεί με διακοπή του αερίου μέσω της βασικής οδού του Nord Stream προς τη Γερμανία. Αποτέλεσμα; Νέο «ράλι» στις τιμές χονδρικής που με τη σειρά του τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.
Η Gazprom ανακοίνωσε μείωση των ροών φυσικού αερίου από 167 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως μέσω του αγωγού Ρωσίας-Γερμανίας σε όχι περισσότερα από 67 εκατομμύρια κυβικά μέτρα από την Πέμπτη (16/6). Και απέδωσε παράλληλα τη μείωση στη ροή στην ανάγκη διακοπής της λειτουργίας δύο συμπιεστών, αλλά ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Κλίματος Ρόμπερτ Χάμπεκ έκανε λόγο για πολιτική κίνηση από την πλευρά της Ρωσίας.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ οδηγούν χαμηλότερα το ευρώ έναντι του δολαρίου εντείνοντας τις πιέσεις στην ΕΚΤ να ανεβάσει και εκείνη το δικό της επιτόκιο.
Οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν στόχο να «σκοτώσουν» την οικονομική δραστηριότητα και τη ζήτηση, για να σταματήσει η άνοδος των τιμών, με επώδυνες συνέπειες για την οικονομία καθώς επέρχεται στασιμότητα ή ύφεση και ανεργία.
Στην ευρωζώνη το πρόβλημα είναι ότι ο πληθωρισμός οφείλεται κατά μεγαλύτερο ποσοστό στην ανατίμηση των -εισαγόμενων- καυσίμων. Έτσι η αύξηση των επιτοκίων προκαλεί ύφεση στην οικονομία αλλά με μικρότερη αποτελεσματικότητα στην ανάσχεση του πληθωρισμού.
